Er komen zo’n 100 miljoen reizigers per jaar over de vloer, maar is er op station Utrecht Centraal een makkelijk vindbaar en vrij toegankelijk toilet voor mensen met een beperking? Niet bepaald. Het is er overigens ook maar één. Dat weet Marieke Janssen (63) inmiddels ook….
Het zal je maar gebeuren: je komt aan op Utrecht Centraal in rolstoel of met rollator, moet nodig en ziet niet waar de toiletten zijn. Dan heb je een probleem, weet Marieke Janssen (63) uit Deventer. ,,Ik kan geen sprintje trekken en heb ook geen tijd om lang door de stationshal te dolen.’’
Janssen was lerares Nederlands, tot multiple sclerose (MS) op haar pad kwam. Nu is ze volledig afgekeurd en afhankelijk van een rollator voor de stabiliteit. Dat weerhoudt haar er niet van om met regelmaat met de trein te reizen.
Kwetsbaar en afhankelijk
Haar man moet haar dan helpen om de trein in te komen, een andere passagier om hem weer te verlaten. ,,Dat maakt me kwetsbaar en afhankelijk. Ik moet altijd iemand om hulp vragen.’’Op station van vertrek én aankomst bezoekt ze doorgaans de wc en omdat ze niet langs een tourniquet (zeg: hekje) bij de ingang komt, is ze aangewezen op het ‘invalidentoilet’. ,,Dat geeft een extra dimensie aan mijn kwetsbaarheid. Dat geldt voor meer mensen. Als het toilet niet goed geregeld is, is dat reden om thuis te blijven.’’
In Utrecht, zo heeft Janssen zelf vastgesteld, is het niet in orde. Ze kan op het station maar bij één invalidentoilet terecht, terwijl er dagelijks zo’n 250.000 passagiers uit- of overstappen. ,,Waar dat is, staat slecht aangegeven. Dat kan funest zijn. Waarom staat dat niet op opvallende bordjes?’’
Muntgeld of de bel
Inmiddels weet ze dat ze in de centrale hal bij spoor 21 moet zijn, naast de reguliere toiletten, waar ze dus met haar rollator niet naar binnen kan. Het invalidentoilet kan ze openen met muntgeld (90 cent) of door op de bel te drukken. Personeel van uitbater Sanifair komt dan de deur openen. ,,Lieve mensen hoor, maar dat duurt soms best lang.’’
‘s Nachts is dat invalidentoilet trouwens de enige plek waar passagiers terechtkunnen. Janssens verhaal is een brok herkenning voor Taco Nijhoff van het Stedelijk Overleg Lichamelijk Gehandicapten Utrecht (Solgu). ,,Over het functioneren van dit toilet wordt al jaren gepraat, maar er wordt niets aan gedaan.’’
Nijhoff, aangewezen op een rolstoel, was een paar maanden geleden zelf ‘s avonds op het station. ,,Ik had de trein gemist en wilde even naar het toilet. Toen ik op de bel drukte, kwam er niemand om de deur te openen. Muntgeld? Wie heeft dat tegenwoordig nog? Naar het toilet is een basisbehoefte, dat moet gewoon goed geregeld zijn. Bij het reguliere toilet kun je wél digitaal betalen.’’
Gelijkwaardig zijn
Het kan anders, weet hij. In het buitenland kunnen mensen met een beperking een zogenaamde eurosleutel aanvragen, waarmee ze op elke plek zelf invalidentoiletten kunnen openen. ,,Beter nog is het als wij ook naar het ‘normale’ toilet kunnen, geen medewerker hoeven te bellen en dus gelijkwaardig zijn.’’
Daar is Janssen het mee eens: zorg bij het reguliere toiletgebouw voor een extra brede toegang en binnen voor een paar dito toiletten. ,,Ik wil daar graag voor betalen. Bezoek aan het reguliere toiletgebouw is meteen ook veiliger. Laten we het op de stations goed regelen.’’
Vier partijen gaan over de toiletten: ProRail, de gemeente Utrecht, Sanifair en de NS. Daarom duurt alles zo lang, zegt Nijhoff. Woordvoerder Geert Koolen van de NS wil graag met Solgu en Janssen in gesprek (blijven) over hun wensen.
,,Wij denken niet dat er een capaciteitsprobleem is, want er staan geen rijen voor het invalidentoilet. Maar ik begrijp de wens om volledig zelfstandig naar het toilet te kunnen, net als ieder ander. We doen ons best als NS om de trein en alles wat daarbij hoort toegankelijker te maken.’’
Volgens Janssen is het niet gek dat er bij het toilet op CS geen rij staat. ,,Mensen mijden dit toilet of stappen zelfs niet in de trein omdat het niet goed geregeld is.’’
Uit: AD Utrecht, Hans van den Ham 22-08-24
Deel dit bericht: