De tekorten aan hulpen binnen de Wmo lopen op; de wachtlijst voor huishoudelijke hulp is voor sommige Utrechtenaren al bijna een jaar. FNV Zorg en Welzijn en de Wmo Cliëntenraad hebben een brandbrief (zie hieronder) naar de Utrechtse gemeenteraad gestuurd om hier meer aandacht voor te vragen. En te zoeken naar oplossingen. Heeft u ook problemen met de huishoudelijke hulp binnen de Wmo? Mail ons dan!
Geachte raadsleden,
Ongetwijfeld heeft u gehoord over de lange wachtlijsten die er op dit moment zijn voor huishoudelijke hulp. In plaats van de door u als gemeente gehanteerde norm van (maximaal) zes weken moeten cliënten nu soms veertien tot zestien maanden wachten op zorg. Dat is schrijnend en zorgwekkend. Wij, FNV en Wmo Cliëntenraad, willen niets liever dan dat mensen die hulp nodig hebben, ook hulp krijgen.
Oplossingen?
Wij begrijpen dat de gemeente naar oplossingen zoekt. De medewerkers kregen het bericht dat er door hun organisaties nieuwe afspraken gemaakt zijn met de gemeente waarbij het volgende gaat veranderen:
“Nieuwe cliënten krijgen standaard twee uur hulp per week of drie uur om de week. De zorgcoördinator
bespreekt bij de intake samen met de cliënt wat hij of zij zelf nog kan doen, wat onze taken zijn en wat het netwerk kan. Deze taken worden vastgelegd in de zorgmap.”
En:
“De indicatie van huidige cliënten wordt opnieuw beoordeeld en waar nodig aangepast.”
Uit de toelichting hebben wij begrepen dat het streven is om mensen wat minder uur hulp te geven, zodat met de vrijvallende uren meer mensen hulp kunnen ontvangen. Op papier en vanachter het bureau lijkt dit een sympathieke oplossing. Maar zowel de FNV, als vertegenwoordiger van de medewerkers in het veld, als de Wmo Cliëntenraad maken zich grote zorgen.
Graag lichten we dit toe:
- Het merendeel van de cliënten dat meer dan twee uur per week hulp heeft, heeft dit niet voor niets.
Het buurtteam is bij hen langs geweest en heeft deze indicatie gesteld. Het is een zorgelijke
ontwikkeling om de capaciteit van thuiszorgorganisaties leidend te maken voor de indicaties, in plaats van het onafhankelijke buurtteam. Op dit moment krijgen medewerkers bezorgde vragen van hun cliënten en ook de Wmo Cliëntenraad wordt regelmatig benaderd door bezorgde cliënten.
- Als mensen te weinig hulp krijgen vervuilt het huis én – minstens zo belangrijk – kunnen mensen in
isolement raken en vereenzamen. Vanuit onze eigen ervaringen weten we dat de huishoudelijke hulp meer doet dan poetsen alleen. Het is voor mensen een ankerpunt in de week. Ze kunnen hun verhaal kwijt, hun vragen stellen, brieven laten lezen. De huishoudelijke hulp betekent vaak zoveel meer in het leven van een cliënt. Een belangrijk onderdeel van de visie van de gemeente is de signalerende taak die huishoudelijke hulpen hebben. Om te kunnen signaleren, zullen de hulpen ook ruimte moeten hebben voor een praatje en tijd voor het delen van de signalen met andere zorgverleners.
- Wij zijn bang dat de afspraken die de gemeente gemaakt heeft met de organisaties tot gevolg zullen hebben dat medewerkers ander werk gaan zoeken. Want wanneer ze in plaats van twee werkhuizen drie of vier werkhuizen op één dag moeten schoonmaken, wordt het werk te zwaar. Ze zullen vooral het hoognodige zware werk doen en hebben meer (fiets-)reistijd tussen de werkhuizen. Dit geldt zeker voor de oudere ervaren krachten. Daarbij komt dat het frustrerend en onbevredigend is voor de huishoudelijke hulp als je ziet dat er door tijdgebrek steeds weer werk blijft liggen. Je verliest dan het plezier in het werk en je verliest het goede contact met cliënten.
Daarom doen wij een dringend beroep op u als gemeenteraad dat u in 2023:
- Kiest voor het behoud van medewerkers! In de eerste plaats omdat er al een groot personeelstekort is. In Utrecht zijn de tekorten bovendien verder opgelopen omdat veel medewerkers van niet-gecontracteerde aanbieders niet overstapten naar de vier gecontracteerde organisaties, terwijl dit wel werd verwacht. Daarnaast heeft de gemeente Utrecht gekozen voor een indeling waar thuiszorgorganisaties in grote delen van de stad niet mogen werken. Ook dit heeft tot verlies van veel medewerkers geleid, omdat dit betekende dat personeel afscheid moest nemen van vertrouwde cliënten. Deze effecten op het personeelsverloop heeft de gemeente onderschat, met het gevolg dat de wachtlijsten enorm zijn opgelopen.
- Kiest voor langetermijnperspectief: kwaliteit i.p.v. vermeende kwantiteit op korte termijn.
- Kiest voor creatieve en haalbare oplossingen vooral ook in samenspraak met hen die het werk doen.
En tevens dat zoals in 2016 in de gemeenteraad is besloten, de indicatiestelling door het Buurtteam
behouden en leidend blijft.
Wellicht onnodig om u in herinnering te brengen waarom toen hiertoe besloten is: dit was een
uitvloeisel van het onderzoek van de Rekenkamer, in opdracht van de toenmalige gemeenteraad
vanwege het hoge aantal bezwaarschriften dat na de decentralisatieoperatie van 2015 bij de
gemeente was binnengekomen (het aantal bezwaarschriften in Utrecht was het hoogste van
Nederland!).
Met vriendelijke groet,
i.o. A.W Oerlemans, CBB Utrecht
Bert de Haas
Bestuurder FNV Zorg en Welzijn
Dennis van Elten
Voorzitter Wmo Cliëntenraad Utrecht
Mede namens COSBO en Solgu